Mars’taki ünlü “yüz” veya muslukta gördüğümüz sincap yüzü… Nesnelerde yüzler görmemiz sizce tesadüf mü? Bilim insanları, bu ilginç fenomenin nedenini araştırmış.
Bu fenomene “yüz pareidolisi” deniyor ve beynimiz, nesneleri gerçek yüzler gibi işlemekte oldukça başarılı.
Beynimiz neden yüz görmekte bu kadar iyi?
University of Sydney’den bilim insanları, nesnelerde yüzler görmenin ardında yatan nedeni araştırdı. Beynimiz, günlük hayatta karşılaştığımız yüzleri hızlıca tanımak zorunda olduğundan, benzer bir mekanizmayı nesneler için de kullanıyor.
Çalışmanın baş yazarı Dr. David Alais, bu durumu şu şekilde açıklıyor: “Biz çok gelişmiş sosyal bir türüz ve yüz tanıma bizim için çok önemli. Bir kişinin aileden mi, arkadaş mı yoksa düşman mı olduğunu anlamak, niyetlerini ve duygularını çözmek için yüzleri hızlıca algılamamız gerekiyor.”
Beynimiz, iki gözün üstünde bir burun ve onun altında bir ağız gördüğünde bir yüz algıladığını düşünür.
Dr. Alais’e göre durumun sebebi, beynimizin kullandığı bir tür şablon eşleştirme sürecidir. Bu nedenle yüz benzeri bir şey gördüğümüzde, beynimiz bunu yüz olarak algılar ve hatta yüzlerde duygusal ifadeleri bile tanır.
Bu durum, beynimizin evrimsel olarak yüz tanımaya nasıl uyum sağladığının bir göstergesi. University of Sydney ekibi, fenomeni test etmek için çeşitli deneyler yaptı. Deneklere, gerçek yüzler ve yüz pareidolisi imgeleri gösterildi.
Denekler, bu yüzleri mutluluk veya öfke gibi duygusal ifadeler açısından değerlendirdi.
Sonuçlar, deneklerin yüz pareidolisi imgelerini de gerçek yüzler gibi algıladığını gösterdi. Beynimiz; nesnelerdeki yüz benzeri şekilleri, gerçek yüzlerle aynı mekanizmayı kullanarak işlemekteydi.
Çalışmanın sonuçları, nesnelerde yüzler görmemizin sadece bir çocuksu hayal gücü olmadığını ortaya koyuyor.
Dr. Alais, “Nesneler yüz gibi göründüğünde, beynimizin yüz algılama ağı tarafından gerçekten işlenirler. Bu da o yüzlerdeki ifadelerin, beynimizin yüz ifadesi işleme sistemi tarafından algılandığını gösterir.” diyor.
İşte bu yüzden bir bulutta veya bir fincanda yüz gördüğümüzde, aslında beynimizin yüz tanıma mekanizması devreye giriyor ve nesneleri gerçek yüzler gibi algılıyoruz.
